تبریک شعبان المعظم
فضایل ماه شعبان در ادامه مطلب
اعمال شب اوّل ماه شعبان
برای شب اوّل ماه در کتاب «اقبال» نمازهای زیادی ذکر شده است که از جمله آن، ۱۲ رکعت نماز است (هر دو رکعت به یک سلام) که در هر رکعتی یک مرتبه «حمد» و ۱۵ مرتبه «توحید» خوانده می‌شود
درباره دوازده رکعت نماز شب اول ماه شعبان، از رسول گرامی اسلام (ص) چنین نقل شده است: هر کس در شب اول ماه شعبان دوازده رکعت به این کیفیت بجا آورد که در هر رکعت پس از سوره «حمد»، پانزده مرتبه سوره «قل هو الله» بخواند. خداوند ثواب ۱۲ هزار شهید و عبادت ۱۲ سال را به او عطا می‌کند و از گناهانش بیرون می‌رود، مانند روزی که متولد شده و به تعداد آیات قرآن، قصری در بهشت به او می‌دهد. (إقبال الأعمال، ج ۲، ص ۶۸۳)
اعمال روز اوّل ماه شعبان
روزه در روز اول شعبان فضیلت فراوانی دارد و امام صادق (ع) درباره روزه در این روز می‌فرماید:
«هر کس روز اول ماه شعبان را روزه بگیرد، حتماً بهشت بر او واجب می‌شود؛ و هر کس دو روز (از ماه شعبان) را روزه بگیرد خداوند متعال در عالم دنیا در هر روز و هر شب به او نظر می‌کند و نظر خداوند به او تا در بهشت نیز ادامه می‌یابد و هر کس سه روز روزه بگیرد هر روز از بهشت خدا را در عرش خود زیارت می‌کند؛ من صام أول یوم من شعبان وجبت له الجنة و من صام یومین نظر الله إلیه فی کل یوم و لیلة فی دار الدنیا و دام نظره إلیه فی الجنة و من صام ثلاثة أیام زار الله فی عرشه من جنته کل یوم».
(المراقبات، ص ۱۷۷، مفاتیح الجنان؛ فصل دوم. در اعمال ماه شعبان)
رسول خدا (ص) نیز فرمودند: هر کس سه روزِ اوّل ماه شعبان را روزه بگیرد و شب‌هایش را قیام کند و دو رکعت نماز بگزارد که در هر رکعتی یک مرتبه «حمد» و یازده مرتبه «قُل هُوَ اللّهُ اَحد» را بخواند، خداوند شرّ اهل آسمان و زمین و شرّ ابلیس و هر سلطه ستمگری را از او برطرف سازد و خداوند گناهان فراوانی را از او می‌آمرزد.
اعمال مشترک ماه شعبان
روزه در ماه شعبان
روزه مستحبّی در این ماه ثواب فراوانی دارد تا جایی که رسول الله می‌فرمود هر کس یک روز از این ماه را روزه بدارد بهشت بر او واجب می‌شود و خود حضرت این ماه را روزه می‌گرفت و آن را به ماه مبارک رمضان وصل می‌کرد.
روزه ماه شعبان به خصوص در پنجشنبه ماه ثوابی بسیار دارد، روایت شده که در هر پنجشنبه ماه شعبان آسمان‌ها را زینت می‌کنند، پس ملائکه عرض می‌کنند: خداوندا روزه داران این روز را بیامرز و دعای آنها مستجاب می‌شود.
پیامبر (ص) فرمودند: هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه دارد حق تعالی ۲۰ حاجت دنیوی و ۲۰ حاجت اخروی او را برآورده می‌سازد.
از امام صادق (ع) روایت است که امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: ما فاتنی صوم شعبان مذ سمعت منادی رسول اللّه (ص) ینادی تلی شعبان فلن یفوتنی ایّام حیاتی صوم شعبان ان شاء اللّه (۷) روزه ماه شعبان از من فوت نشد از زمانی که شنیدم منادی رسول خدا (ص) فریاد می‌کرد. بنابراین هرگز روزه ماه شعبان از من در ایام زندگانی ام فوت نخواهد شد. اگر خدا بخواهد.
روایت شده که روزه دو ماه شعبان و رمضان توبه و مغفرت از خداست.
روزی در نزد امام صادق (ع)، ذکر روزه ماه شعبان به میان آمد. حضرت فرمود که در فضیلت روزه شعبان چنین و چنان است. حتّی آنکه مردی مرتکب خون حرام می‌شود پس در ماه شعبان روزه می‌گیرد. به او نفع بخشیده و او آمرزیده می‌شود.
سه روز آخر ماه، روزهایی است که در این ماه برای روزه گرفتن بسیار مورد توجه قرار گرفته است، به گونه‌ای که فرد روز ماه شعبان خویش را به ماه رمضان متصل سازد. برای چنین کسی پاداش دو ماه روز متوالی نوشته خواهد شد
استغفار در ماه شعبان
هر که در هر روز این ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتاد هزار مرتبه در ماه‌های دیگر استغفار کرده است پس هر روز ۷۰ مرتبه بگوید: اَسْتَغْفِرُاللّهَ وَ اَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ.
هر چند توبه و بازگشت به سوی خدا روز و ساعت خاصی ندارد اما در ماه شعبان بهترین دعاها و ذکرها استغفار است. هر که در هر روز این ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتاد هزار مرتبه در ماه‌های دیگر استغفار کرده است. طبق روایت امام صادق (ع) هر روز ۷۰ مرتبه بگوید: اَسْتَغْفِرُاللّهَ وَ اَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ.
همچنین گفته می‌شود در ماه شعبان هر روز ۷۰ مرتبه بگویید: اَسْتَغْفِرُاللّهَ الَّذی لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ، اَلْحَیُّ الْقَیُّومُ، وَاَتُوبُ اِلَیْهِ.
از امام رضا (علیه السلام) منقول است: اگر کسی در کل این ماه هفتاد مرتبه استغفار نماید خداوند تمامی گناهان وی را می‌بخشاید ولو آنکه به اندازۀ ستارگان آسمان باشد!! (فضائل الأشهر الثلاثة، ص :۴۴)
صدقه دادن در ماه شعبان
صدقه دادن و کمک به نیازمندان در این ماه فضیلت فراوان دارد؛ در روایت آمده است: به امام صادق (ع) عرض کردم: یابن رسول اللّه! بهترین اعمال در این ماه کدام است؟ فرمود: صدقه دادن و استغفار. هر کس در ماه شعبان صدقه دهد، خداوند متعال، صدقه او را پرورش می‌دهد همچنان که شما شتربچّه‌ای را پرورش می‌دهید، و در قیامت به صاحبش می‌رسد، در حالی که به اندازه کوه اُحُد بزرگ شده باشد! در روایت دیگری از امام رضا (ع) آمده است که صدقه در این ماه سبب نجات از آتش دوزخ است.
نماز در ماه شعبان
نماز در ماه شعبان فضیلت زیادی دارد. هر کس در هر پنجشنبه ماه شعبان، دو رکعت نماز بگزارد، در هر رکعت بعد از سوره «حمد» صد مرتبه، سوره «توحید» را بخواند و پس از سلام، صد بار صلوات بفرستد، خداوند هر حاجتی از حاجت‌های دینی و دنیوی که داشته باشد، برآورده سازد و هر کس آن روز را روزه بدارد، خداوند جسدش را بر آتش دوزخ حرام کند.
امیر مؤمنان (ع) از رسول خدا (ص) نقل کرده، هر کس این نماز را بگزارد خداوند هر حاجتی از حاجت‌های دینی و دنیوی که داشته باشد، برآورده سازد و هر کس آن روز را روزه بدارد، خداوند جسدش را بر آتش دوزخ حرام کند.
رسول خدا (ص) فرمود: در هر روز پنجشنبه از ماه شعبان، آسمان‌ها را زینت می‌کنند، و فرشتگان عرض می‌کنند: خداوندا! روزه دارانِ این ماه را بیامرز و دعایشان را مستجاب گردان!
همچنین در روایات آمده است شب نیمه شعبان هنگامی که نماز عشاء را به جای آوردی دو رکعت نماز بگزار، در رکعت اول، حمد و سوره قل یا ایّها الکافرون و در رکعت دوم توحید بخوان پس از سلام سی سه مرتبه سبحان اللّه، سی سه مرتبه الحمد لله و سی و چهار مرتبه اللّه اکبر سپس بگوید: یا من الیه ملجأ العباد پس از آن سجده کند و بیست مرتبه بگوید یا رب هفت مرتبه یا الله و هفت مرتبه لاحول ولا قوّة الّا باللّه ده مرتبه ماشاء اللّه لاقوّة الّا بالله سپس صلوات بر پیامبرص بفرستد و حاجات خود را بخواهد، حضرت فرمود به خدا قسم خدای متعال به کرم و فضل خود، آنرا به تو می‌دهد.
